Witaj! Cieszę się, że jesteś!
D U S Z P A S T E R S T W O I S T R E F A W S P A R C I A
P R O J E K T
Słyszeliście kiedyś o Efekcie Papageno?
Tak się określa pozytywny wpływ jaki mogą mieć media, literatura, wiara... w sumie... My wszyscy, na ludzi doświadczających kryzysu, który rodzi tendencje samobójcze...
Dlaczego Efekt Papageno? Dlaczego Papageno Team?
Papageno to fikcyjna postać opery Wolfganga A. Mozarta Czarodziejski flet z librettem Emanuela Schikanedera. Doświadczenia życiowe powiązane ze stresem, żalem i przekonaniem o utraconej miłości rodzą w głównym bohaterze frustrację, a w konsekwencji myśli rezygnacyjne. W miejsce radości pojawia się beznadzieja i wszechogarniające przeświadczenie, że życie nie jest warte życia. Samobójstwo, w jego mniemaniu, jawi się jako jedyne rozwiązanie... Sytuację zmieniają jednak Trzej Chłopcy. Nadchodzą w porę i przypominają Papagenowi, że ma przecież srebrne dzwonki, które tak wiele potrafią uczynić. Okazuje się, że to najlepsza z możliwych rad, o której, w swoim odmiennym, wręcz depresyjnym stanie, zapomniał. Wsparty i ukierunkowany pomocą Towarzyszy, aktywizuje się - zaczyna działać odmieniając swoją codzienność.
Prosta pomoc Trzech Chłopców, którzy otwierają oczy Papagena na możliwości, które znajdują się w jego zasięgu, a tym samym motywują go, by odrzucić samobójcze plany, stała się w przedmiotowej literaturze podstawą sformułowania Efekt Papageno.
Idąc tym tropem, wydaje się zasadnym kontynuowanie pomocowego dzieła, które w swoisty sposób zainicjował Mozart w swej operze. W moim zamyśle Papageno Team to grupa ludzi chcąca profesjonalnie wspierać Wszystkich borykających się z myślami rezygnacyjnymi; chcąca towarzyszyć Tym, którzy próbowali odebrać sobie życie, jak również Tym, którzy mierzą się z doświadczeniem żałoby po samobójczej śmierci bliskiej osoby.
Zaistnienie Papageno Team, w swym fundamencie, powiązane jest z ideą duszpasterstwa specjalistycznego, które realizowane jest w Archidiecezji Łódzkiej. Ksiądz Arcybiskup Grzegorz Ryś, kierowany pasterską wrażliwością, dostrzegł wyzwanie jakim dla współczesności (także tej eklezjalnej) staje się kryzys suicydalny i z dniem 18. sierpnia 2022 roku powołał do istnienia duszpasterstwo osób w kryzysie suicydalnym, po próbie samobójczej oraz doświadczonych samobójstwem bliskiej osoby. To pierwsza we wspólnocie Kościoła Rzymskokatolickiego w Polsce inicjatywa skierowana wprost do osób, których dotyka szeroko rozumiany problem samobójstwa. Ludzie Ci bardzo często spotykają się z niezrozumieniem, piętnowaniem, a niekiedy i traumatyzującym ostracyzmem. Często mają też przekonanie postponowania wewnątrz wspólnot parafialnych. Co jednak najbardziej istotne, w Papageno Team, wpisane jest przekraczanie barier, które będąc niedoskonałymi ludźmi, doskonale i skutecznie tworzymy. Podążając za myślą Papieża Franciszka: "Kościół jest powołany, aby dotrzeć na dzisiejsze rozstaje dróg, to znaczy do peryferii geograficznych oraz egzystencjalnych ludzkości, do tych miejsc na obrzeżach i do tych sytuacji, w których ludzie żyją strzępami człowieczeństwa, bez nadziei..." Papageno Team tworzymy w duchu otwartości, opierając się na promocji kultury dialogu i odrzucając przejawy mentalności wykluczenia.
Projekt Papageno Team realizuje się w:
Towarzyszeniu duchowo – religijnym, a więc:
-
Specyficznej posłudze sakramentalnej
-
Wsparciu w kreowaniu przestrzeni modlitwy osób z kryzysem suicydalnym oraz doświadczonych samobójczą śmiercią bliskich
-
Towarzyszeniu osobom po próbie samobójczej
-
Wsparciu w przeżyciu okresu żałoby
-
Pomocy w zaplanowaniu i przygotowaniu (szczególnie liturgicznym) uroczystości pogrzebowych
-
Progresie chrześcijańskiej uważności - promocji życia przytomnego, z szeroko otwartymi oczami
-
Budowaniu wspólnoty osób, (grupa wsparcia, grupa samopomocowa) które mierzą się ze stratą bliskich odbierających sobie życie (aktywizacja, dzielenie się, budowanie poczucia wsparcia, normalizacja, zaangażowanie na rzecz innych)
Trosce o dobrostan psychiczny, a więc:
-
Nieosądzającym wysłuchaniu, rozmowie, otwartości na drugiego człowieka bez etykietyzowania światopoglądowego (idea spotkania człowiek – człowiek, bez centralizowania światopoglądu, płci, religii czy pochodzenia)
-
Kreowaniu kontaktu terapeutycznego
-
Pomocy w kierowaniu do specjalistycznej opieki terapeutycznej, psychologicznej oraz psychiatrycznej
-
Psychoedukacji
-
Budowaniu sieci i zespołu pomagaczy dla uzyskania optymalnego efektu pomocowego
Kreatywności, a więc:
-
Współpracy instytucjonalnej i środowiskowej
-
Korzystaniu z twórczych doświadczeń Towarzystw Naukowych
-
Aktywizowaniu rówieśniczej interwencji kryzysowej
-
Organizacji szkoleń i warsztatów
-
Przeciwdziałaniu stereotypizacji samobójstwa
-
Popularyzacji problematyki suicydologicznej
-
Promocji mediacji rodzinnych, szkolnych i rówieśniczych jako form rozwiązywania konfliktów
Tym samym... Zapraszamy do współpracy!
P O Z N A J M N I E
Koordynator projektu:
Jarosław Magierski
Duchowny Kościoła Rzymskokatolickiego
Stowarzyszony:
* Polskie Towarzystwo Suicydologiczne
* Polskie Towarzystwo Zapobiegania Samobójstwom
* Polskie Towarzystwo Teologiczne
* Polskie Stowarzyszenie Familiologiczne
WARSZAWA
TEOLOG
Uprawnienia zawodowe: (kod zawodu: 263306 według klasyfikacji zawodów i specjalności opracowanej przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej). Posiadając gruntowną wiedzę teologiczną opartą na Objawieniu i źródłach patrystycznych, zaznajomiony z podstawami wiedzy humanistycznej, zwłaszcza z zakresu filozofii i nauk społecznych, mieszczącej się w kanonie wykształcenia teologicznego posiada kwalifikacje i jest przygotowany do pracy duszpasterskiej oraz do pracy w kościelnych i świeckich instytucjach oraz ośrodkach zajmujących się profilaktyką społeczną oraz świadczeniem usług edukacyjno-kulturalnych i wychowawczych. Uzyskanie uprawnień do nauczania religii oraz filozofii i etyki pozwala mi na prowadzenie tych zajęć w placówkach edukacyjnych.
WROCŁAW
MEDIATOR
Uprawnienia zawodowe: (kod zawodu: 263502 według klasyfikacji zawodów i specjalności opracowanej przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej). Kwalifikacje do wykonywania zawodu mediatora w zakresie spraw cywilnych: gospodarczych, rodzinnych, szkolnych i rówieśniczych, prawa pracy oraz karnych (dla dorosłych i nieletnich), zgodnie z:
- Rozporządzeniem Ministra Sprawiedliwości z dnia 20 stycznia 2016 r. w sprawie prowadzenia listy stałych mediatorów (Dz.U. 2016 poz. 122);
- Rozporządzeniem Ministra Sprawiedliwości z dnia 7 maja 2015 r. w sprawie postępowania mediacyjnego w sprawach karnych (Dz. U. z 2015 r. poz. 716);
- Rozporządzeniem Ministra Sprawiedliwości z dnia 18 maja 2001 r. w sprawie postępowania mediacyjnego w sprawach nieletnich (Dz. U. z 2001 r., Nr 56, poz. 591)
WARSZAWA
PSYCHOTRAUMATOLOG
Uprawnienia zawodowe: (kod zawodu: 229910 według klasyfikacji zawodów i specjalności opracowanej przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej). Kwalifikacje do profesjonalnej pracy w instytucjach zaangażowanych w pomoc osobom, które doświadczyły traumy psychologicznej, która jest następstwem doświadczeń traumatycznych o różnorodnej etiopatogenezie (np. wypadek, działania wojenne, śmierć bliskiej osoby, bezdzietność, przemoc fizyczna i psychiczna), symptomatologii i konsekwencjach (np. epizod psychotyczny, depresja, próba samobójcza, uzależnienia, zaburzenia osobowości, bezdomność).
WROCŁAW
POMOC PSYCHOLOGICZNO-PEDAGOGICZNA UCZNIOM
Uprawnienia zawodowe: wspieranie rozwoju dzieci i młodzieży oraz udzielanie różnych form pomocy psychologicznej i pedagogicznej w obszarze oświaty i edukacji. Umiejętności m.in. w zakresie: organizowania i prowadzenia działań pomocowych wobec wspomaganych uczniów oraz wspierających rodziców i nauczycieli; diagnozowania i identyfikowania środowiska życia, potrzeb społecznych, trudności wychowawczych i edukacyjnych osób korzystających ze wsparcia; metodyki pracy ze wspomaganymi, a także konstruowania warsztatu pracy doradcy pozwalają na podejmowanie zatrudnienia w instytucjach edukacyjnych, zgodnie ze wcześniej uzyskanymi kwalifikacjami. Uprawnienia do realizacji zadań wynikających z rozporządzenia MEN w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w szkołach.
WARSZAWA
SUICYDOLOG
Uprawnienia zawodowe: wspieranie i towarzyszenie osobom w kryzysie suicydalnym. Udzielanie różnych form pomocy w obszarze doświadczenia i przeżywania żałoby po samobójczej śmierci bliskiej osoby. Działania na rzecz prewencji i postwencji suicydalnej oparte na aktywności pomocowej wobec wspomaganych: dzieci, młodzieży oraz wspierających rodziców i nauczycieli. Diagnozowanie i identyfikowanie zagrożenia w kontekście środowiska życia, potrzeb społecznych, trudności wychowawczych i edukacyjnych osób korzystających ze wsparcia.
WROCŁAW
SEKSUOLOG
Uprawnienia zawodowe: wspierające towarzyszenie i udzielanie porad dotyczących: konfliktów małżeńskich (partnerskich) na tle seksualnym, planowania rodziny, tożsamości płciowej, antykoncepcji, niepłodności i innych problemów współżycia obu płci, a także problemów wynikających z dysharmonii w kształtowaniu więzi partnerskich. Uczestniczenie w działaniach dotyczących promocji zdrowia i zapobiegania zaburzeniom sfery seksualnej, które często rodzą zachowania autoagresywne.
WROCŁAW
INTERWENT KRYZYSOWY
Uprawnienia zawodowe: udzielanie wsparcia oraz pomocy osobom doświadczającym problemów psychicznych związanych z kryzysami rozwojowymi (kryzysy rodzinne, małżeńskie, związane z trudnościami szkolnymi, kryzysy okresu dojrzewania, wieku podeszłego itp.) lub z kryzysami sytuacyjnymi (doświadczenia traumatyczne, próby samobójcze, żałoba i strata, kryzysy związane z chorobą psychiczną, somatyczną itp.).
WARSZAWA
INSTRUKTOR PIERWSZEJ POMOCY
Uprawnienia zawodowe: kwalifikacje instruktora pierwszej pomocy; zgodnie z rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 13 czerwca 2013 r.; ustawą o sporcie z dnia 25 czerwca 2010 r. oraz ustawą Prawo Oświatowe z dnia 14 grudnia 2016 r. predysponują do prowadzenia szkoleń z zakresu pierwszej pomocy przedmedycznej.
Lifelong learning potwierdzony certyfikatami i świadectwami wydanymi na podstawie art. 11 ust. 1 pkt 2 oraz art. 23 ust. 1 Ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. - Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (Dz. U. z 2018 r. poz. 1668 ze zm.) oraz ustawy z dnia 18 marca 2008 r. o zasadach uznawania kwalifikacji zawodowych nabytych w państwach członkowskich Unii Europejskiej (Dz. U. Nr 63, poz. 394):
-
Prewencja zachowań suicydalnych
-
Psychotraumatologia w kontekście prób samobójczych z podstawami psychiatrii dziecięcej i terapii zaburzeń zachowania dzieci i młodzieży
-
Psychoprofilaktyka i profilaktyka społeczna w zakresie problematyki HIV/AIDS i narkomanii oraz uzależnień behawioralnych
-
Podejście redukcji szkód w pracy z osobami uzależnionymi od substancji psychoaktywnych
-
Diagnoza i terapia narcystycznego zaburzenia osobowości
-
Postępowanie wobec nieletnich w systemie wymiaru sprawiedliwości z elementami suicydologii
-
Profilaktyka i terapia uzależnień behawioralnych i uzależnień od substancji z elementami interwencji kryzysowej
-
Praca z młodzieżą z tendencjami suicydalnymi. Terapia samouszkodzeń
-
Podstawy prawa rodzinnego i opiekuńczego w praktyce
-
Mobbing dziecka w klasie i środowisku szkolnym a wsparcie rodziny
-
Stres i depresja w życiu prywatnym i zawodowym
-
Pomoc psychologiczna i wsparcie terapeutyczne dla osób LGBTQIA
-
Seksualność osób niepełnosprawnością intelektualną oraz w spektrum autyzmu
-
Podstawy wczesnego wspomagania rozwoju, integracji sensorycznej, EEG Biofeedback w terapii i edukacji
-
Pomoc psychopedagogiczna w pracy z dziećmi i młodzieżą z zachowaniami trudnymi z elementami profilaktyki społecznej
-
Szybka interwencja w kryzysie z elementami terapii skoncentrowanej na rozwiązaniach
-
Zasady ochrony małoletnich i niepełnosprawnych w praktyce wychowawczo-duszpasterskiej Archidiecezji Łódzkiej
-
Terapia skoncentrowana na rozwiązaniach
-
Mediacje rówieśnicze
-
Mediacje w szkole - Szkolny Klub Mediacji
-
Sztuka negocjacji i mediacji
-
Mowa ciała
-
Mindfulness - trening uważności
-
Terapia schematów
-
Zarządzanie informacją i medioznawstwo
-
Dogoterapia - edukacja i terapia z udziałem psów
P R O F I L A K T Y K A
Spot PTS przypomina o fundamencie profilaktyki...
Zapobieganie samobójstwom jest zadaniem dla nas Wszystkich... Wymaga jednak uważności... Wymaga zainteresowania...
Masz dominujące Cię myśli samobójcze?
-
Spróbuj zastanowić się, czy jest takie miejsce, taka przestrzeń, do których możesz przejść, żeby poczuć się komfortowo i być bezpieczną lub bezpiecznym.
-
Porozmawiaj z zaufaną osobą - przyjacielem, pedagogiem, psychologiem, terapeutą, księdzem, lekarzem, konsultantem telefonu zaufania...
-
Gdy czujesz, że presja samobójcza nie ustępuje nie bój się prosić o dalsze towarzyszenie oraz wsparcie. Nie zostawaj sam, sama. Bezzwłocznie udajcie się na ostry dyżur najbliższego szpitala lub wezwijcie ambulans dzwoniąc pod numer 112!
Pamiętaj, że Twoja wiara jest czynnikiem ochronnym!
Papageno Team to:
-
Nieosądzające wysłuchanie
-
Rozmowa
-
Akceptacja w duchu poszanowania wolności sumienia
-
Nieintruzyjne towarzyszenie
-
Spowiedź (jeśli poczujesz gotowość i wyrazisz chęć skorzystania z niej)
-
Wspólna modlitwa
-
Przewodnictwo duchowe odpowiadające Twojej sytuacji
-
Pomnażanie duchowych zasobów jako elementów protekcyjnych
-
Wsparcie w immboliności kryzysowej
-
Wsparcie w procesie samoakceptacji i redukcji samoodtrącenia
-
Progres uważności
-
Ukierunkowanie w przestrzeni wolności wyboru
Profesor Brunon Hołyst, Nestor polskiej suicydologii, Prezes Polskiego Towarzystwa Suicydologicznego, podkreśla, że podstawą, pierwszą przesłanką suicydologicznego wnioskowania staje się twierdzenie, że samobójcą może stać się bez wyjątku każdy człowiek. Samobójcą staje się przecież ten, kto traci wolę życia, kto o życie przestaje dbać. Czyż tak trudno wyobrazić sobie zdarzenie pozbawiające życie wszelkiej wartości, czyniące zeń jedynie wartość ujemną, przykrą, bolesną, samo tylko źródło cierpienia? Każda materia ma granice swego wyczerpania - o tym są przekonani wszyscy! (Suicydologia, Warszawa 2012)
Kryzys suicydalny nie zna podziałów na światopogląd, religię, płeć, wiek, pochodzenie, zawód, majętność, czy wykształcenie...
Jeśli przychodzi, niszczy każdą osobę. Możemy się mu przeciwstawić tylko wtedy, gdy działamy wspólnie, ponad podziałami.
Warto być uważnym... Wtedy spostrzeżesz sygnały zagrożenia samobójczego:
-
Długotrwałą zmianę nastroju - przygnębienie, utratę spontaniczności, większą płaczliwość, niepokój lub ciągłe rozdrażnienie, większą skłonność do konfliktów i wybuchów
-
Wyraźne zmiany sposobu odżywiania się (szczególnie odmowę jedzenia) lub snu (bezsenność, trudności z rozbudzeniem się rano)
-
Odmowę przyjmowania lekarstw lub domaganie się większej dawki leków
-
Trudności z koncentracją, rozkojarzenie przypominające nieobecność
-
Niechęć do rozmów, spotkań, wycofywanie się z kontaktu z rodziną, przyjaciółmi i ludźmi z otoczenia, nieobecności w szkole lub pracy, podczas różnego rodzaju zajęć
-
Utratę zainteresowania rzeczami i sprawami, które do tej pory były ważne
-
Wzrost impulsywności, nagłe akty agresji lub autoagresji
-
Sięganie po substancje psychoaktywne lub nasilenie ich używania
-
Odrzucanie pomocy, poczucie osamotnienia, opuszczenia przez innych
-
Poczucie bezradności i braku wiary w możliwość rozwiązania problemów, poradzenia sobie z trudnościami
-
Deprecjonowanie i oskarżanie siebie, poczucie winy, bycia złym człowiekiem i ciężarem dla innych
-
Skargi na nieustanne zmęczenie i towarzyszące im poczucie braku energii i niemocy
-
Wypowiadanie komunikatów wprost lub nie wprost o beznadziejności lub bezsensie życia, o śmierci, myślach i planach samobójczych
-
Przesyłanie w wiadomościach, zamieszczanie na portalach społecznościowych, gromadzenie zdjęć, filmików lub opisów dotyczących autodestrukcji
-
poszukiwanie informacji jak odebrać sobie życie
-
Gromadzenie leków, potrzebnych przedmiotów, narzędzi do odebrania sobie życia
-
Pożegnania, przygotowywanie listów, sporządzanie testamentu, porządkowanie i tzw. domykanie spraw
Źródło: Kicińska L., Palma J., Zachowania samobójcze wśród dzieci i młodzieży. Raport za lata 2012-201
P O S T W E N C J A
Czym jest postwencja?
Najprościej... postwencja to działanie po incydencie. W reakcji na samobójstwo potrzebne jest podjęcie różnorodnych form pomocy, których celem jest wspieranie osób, które doświadczyły śmierci samobójczej kogoś bliskiego lub kogoś kogo znały. Postwencję można rozumieć jako pierwszą linię obrony wobec negatywnych skutków samobójstwa. Postwencja pozwala usprawnić komunikację między osobami dotkniętymi tragicznym zdarzeniem, normalizuje możliwe, różnorodne reakcje na nietypowe okoliczności oraz mobilizuje do wzajemnego wsparcia w trudnych chwilach. Ma pomóc w odzyskaniu poczucia bezpieczeństwa, równowagi i aktywności.
Dlaczego to takie istotne?
Odpowiedź klaruje się we fragmencie listu Rodzica doświadczonego samobójczą śmiercią dziecka...
Mój syn odebrał sobie życie. Ta tragedia wydarzyła się ponad rok temu, a ja ciągle nie mogę tego zrozumieć. Dlaczego?! Dlaczego Bóg na to pozwolił? Czemu moje dziecko podjęło taką decyzję? I najgorsze dla mnie pytania: Co ja, jako rodzic, zrobiłem złego, że mój syn postanowił targnąć się na swoje życie? Czemu nie miał do mnie zaufania, żeby podzielić się swoimi problemami? Nawet nie znamy powodów, dla których to zrobił. Czy ksiądz wie, co znaczy dla rodzica, dowiedzieć się, że dziecko, które kilka chwil temu wyszło z domu zabiło się? Chodzę każdego dnia na jego grób i myślę, czy mam w ogóle prawo wierzyć, że on jest w Niebie.., Czy mam, czy mamy, prawo modlić się do Boga o życie wieczne dla syna samobójcy? Kiedy słyszę, że dawniej takie osoby chowano w niepoświęconej ziemi, w osobnych miejscach na cmentarzach, to ogarnia mnie jeszcze większe przerażenie i rozpacz. Ksiądz sobie nawet nie wyobraża, jakie to było dla mnie ważne, że mimo swojego czynu mój syn miał katolicki pogrzeb, na którym obecny był ksiądz, a ludzie przyjmowali Komunię Świętą w intencji jego zbawienia. To wszystko trudne. Da mi ksiądz tę nadzieję, że mój syn może być w Niebie...?
POŻEGNANIE I POGRZEB
ŻAŁOBA
SZKOŁA
Osoby dotknięte samobójczą śmiercią bliskiej osoby muszą zmierzyć się z przygotowaniem pogrzebu. Jest to dodatkowo trudne, gdy ludziom wierzącym towarzyszą rozpowszechnione stereotypy mówiące o sposobie chowania osób, które odebrały sobie życie. Projekt Papageno Team ma służyć łamaniu przekłamanych schematów i stanowić wsparcie w pojawiających się obawach i pytaniach. Jeśli zatem dotknęła Cię samobójcza śmierć bliskiej osoby i borykasz się z wątpliwościami związanymi z przebiegiem uroczystości pogrzebowych lub masz trudności w przebrnięciu przez formalności w swojej parafii, skontaktuj się z nami.
Służymy nie tylko duszpasterską pomocą!
Samobójstwo jest niewyobrażalnie traumatycznym doświadczeniem dla tych, którzy musza mierzyć się z jego konsekwencjami. Wywołuje ono smutek, rozpacz, lęk, złość, żal a niekiedy degradujące poczucie winy. Nagły, wręcz gwałtowny przebieg zdarzenia, czasami bycie świadkiem samobójstwa, znajdowanie ciała, konieczność przesłuchania przez służby, presja społeczno-sąsiedzka czy wyrzuty, że można było zapobiec, rodzą kolejne komplikacje. Mogą się one przerodzić w piętno naznaczające człowieka na resztę życia. To wszystko sprawia, że żałoba po samobójczej śmierci bliskiej osoby ma bardzo specyficzny charakter i może trwać latami. Projekt Papageno Team ma być wsparciem w przeżyciu tego typu żałoby oraz zmniejszać ryzyko samobójstwa naśladowczego, mogącego zaistnieć wśród osób doświadczonych żałobą.
Jeśli straciłeś kogoś w wyniku śmierci samobójczej i potrzebujesz wsparcia, skontaktuj się z nami.
Służymy nie tylko duszpasterską pomocą!
W przypadku samobójczej śmierci ucznia, uczennicy czy przedstawiciela grona pedagogicznego, oddziaływanie tego zdarzenia na społeczność szkolną jest niezaprzeczalne. Niepewność, lęk, żal to tylko wierzchołek góry lodowej odczuć, które towarzyszą osobom tworzącym szkolną społeczność. Kluczową rolę odgrywa tu zespół kryzysowy, który przez swoje kompetentne oddziaływanie pomoże w monitorowaniu stanu emocjonalnego, rozładowaniu napięć, zidentyfikowaniu osób potrzebujących szczególnego wsparcia oraz zapewni równowagę pomiędzy utrzymaniem normlanego rozkładu pracy szkoły a koniecznymi działaniami wynikającymi z tego zdarzenia. Projekt Papageno Team ma być wsparciem dla środowisk doświadczonych kryzysem suicydalnym. Jeśli w twojej społeczności (np. szkolnej, zawodowej) doszło do samobójstwa lub próby samobójczej, skontaktuj się z nami.
Służymy nie tylko duszpasterską pomocą!
